دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماری های دهان و دندان می پردازد و از همین رو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهان پزشکی گذاشت.
در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی می دانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری های دهان و دندان را آموزش می دهد.
دندان پزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می کند. همچنین به یاری این علم می توان بسیاری از بیماری ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
محتوای دوره:
این مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است.
علوم پایه :
که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب شناسی و ایمنی شناسی را می گذرانند.
کارآموزی :
بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می گذرانند. و در نهایت می توانند بیماری های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.
عده ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی نصیب می باشد.
آینده شغلی ، بازار کار، درآمد:
امروزه در کشور ایران نزدیک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربیت می کنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی فرصت های کاری وجود دارد؟
امروزه در کشور ایران فرصت های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ایران است است. یعنی خوشبختانه کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماری ها را مهار و کنترل کرده است. در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ایران هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد.
افزایش تعداد دندانپزشک و بیکاری دندانپزشکان جوان :
افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی ها و پیش بینی های جوامع علمی خارج از ایران ، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می کند.
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه :
عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می دهد.
هرآنچه که یک دانش آموز در درس زیست شناسی دوره دبیرستان خود فرا می گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می کنند.
همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.
برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابلیت انجام کارهای بسیار دقیق علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته بسیار ضروری است. خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت های لازم در پیاده کردن آموخته های آن، کمک بسیار می کند.
تعداد و عناوین واحدهای اصلی و اختصاصی:
طول دوره دندان پزشکی پنج سال است و درسهای آن در سه بخش : عمومی ، پایه و اختصاصی برنامه ریزی شده است که از لحاظ نحوه تعلیم و تدریس، به درسهای نظری ، عملی نظری، عملی تقسیم می شود.
این دوره شامل دو مرحله است:
مرحله اول (۵/۱ سال) :
در این مرحله دانشجویان درسهای نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه) می گذرانند.
مرحله دوم (۵/۳ سال) :
در این مرحله دانشجویان درسهای تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخشهای کلینیکی) فرا می گیرند و به منظور برخورداری از کارایی آموزشی- درمانی، بیشتر این دوره تحصیلی را در بخشهای کلینیکی دانشکده و بیمارستانهای وابسته به ارایه خدمات بهداشتی و درمانی می پردازند؛ لازم به تذکر است که گذراندن درسهای پایه برای ورود به دوره کلینیکی (مرحله دوم) ضروری است.
نظام آموزشی مطابق آیین نامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است. کل واحدهای درسی این دوره ۲۰۳ واحد است.
درسهای پایه
درس های پایه به درسهایی گفته می شوند که زمینه ساز ورود دانشجو به درسهای اصلی و تخصصی و فراگیری آنهایند. در این رشته درسهای پایه جمعا به تعداد ۴۳ واحد درسی است که عبارتند از: فیزیک پزشکی ، بیوشیمی ، بافت شناسی انسانی، جنین شناسی، تشریح ، ژنتیک انسانی، میکروب شناسی، ایمنی شناسی، فیزیولوژی، روان شناسی عمومی، آسیب شناسی عمومی.